Pochówek zużytych świętych ksiąg na zabytkowym cmentarzu żydowskim
Adam Bartosz, przewodniczący Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej poinformował PAP w piątek, że ceremonia pochówku świętych ksiąg odbyła się w czwartek wieczorem w radosnej atmosferze, z udziałem pobożnych Żydów, członków komitetu opiekującego się cmentarzem w Tarnowie oraz przedstawicieli władz miasta. Kartki z imieniem Boga, zwłaszcza Tora i jej skrawki spoczęły w specjalnie przygotowanym wcześniej dole – genizie.
„Geniza, czyli z hebrajskiego schowek lub skład - będzie służyła także następnym generacjom tarnowskich pobożnych Żydów. Została ona bowiem wykonana z zamiarem jej użytkowania przez kolejne lata. Podobnej ceremonii można więc spodziewać się za kolejne kilka lub więcej lat” - zaznaczył przedstawiciel komitetu.
Jak wyjaśnił, o przygotowanie odpowiedniego grobu na tarnowskim kirkucie, w którym takie teksty powinny być pochowane zwrócił się do komitetu rabin Yakov Eliezer, sprawujący duchowa opiekę nad grupą izraelskich pracowników w koszernej rzeźni w pobliskiej Klikowej.
Po akceptacji tej prośby przez Gminę Żydowską w Krakowie wykopany został odpowiedni dół. Z różnych względów przygotowana geniza czekała na odpowiedni moment kilka miesięcy.
Geniza – wskazał przedstawiciel komitetu - została wykopana pod okiem Komisji Rabinicznej do spraw Cmentarzy na ścieżce, przy której pochowani są ostatni zmarli tarnowscy Żydzi.
„Względy religijne zabraniają pochówków w miejscach, w których już mogą leżeć wcześniej pochowani ludzie. Z uwagi na znaczną dewastację cmentarza jedynie ścieżka, wytyczona przed wiekami jest miejscem, z cała pewnością wolnym od wcześniejszych pochówków” - wyjaśnił.
Pogrzeb świętych ksiąg odbył się na zabytkowym cmentarzu żydowskim w Tarnowie. Jest to jedna z największych i najstarszych nekropolii żydowskich na południu Polski - została założona ok. 1581 r. Na powierzchni 3,2 ha znajduje się tam ok. 4 tys. zachowanych nagrobków.
Cmentarz został zdewastowany podczas II wojny światowej, kiedy do umacniania dróg i chodników używano zrabowanych zeń macew. W latach 2017-19 przeprowadzono kompleksowy remont nekropolii. Była to najpoważniejsza restauracja w jej historii i jedna z największych renowacji spośród cmentarzy żydowskich w Polsce.
Komitet Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji nagrobków i inskrypcji, dysponuje obecnie nazwiskami połowy z ponad 11 tysięcy zmarłych, pochowanych na tarnowskim cmentarzu żydowskim.(PAP)
autor: Rafał Grzyb
rgr/ dki/